شهر مجازی تهران
آنچه راه اندازی شهر مجازی تهران را لازم و ضروری می کند ازدحام و تراکم خیل عظیم انسانی است . انسان های که در معرض همه نوع آلودگی قرار دارند . در این شهر همه چیز آلوده یا در آستانه آلودگی یا نهایتا" منجر به آلودگی است .
روزی جمعیت و صیانت از مردم دغدغه بود ولی پس از گسترش ابعاد زندگی در شهر تهران که همراه با درد و الم گردید تبدیل به مسئله شد . برای حل این مسئله و یافتن راهی برای برون رفت از آن ، شهرداری تهران به مهمترین مصیبت در این شهر یعنی حرکت جمعیت در شهر تمرکز شد . " علت اصلی بسیاری از مسائل شهری اعم از مسائل انسانی شهری و یا حوادث و سوانح شهری در شهرهای بزرگ می باشد. با ظهور صنعت همزمان ارتباطات " (عاملی، 1383) ، و شکل گیری شبکه های اجتماعی مجازی که به شهر مجازی شهرت یافت موجب گردید تا حرکت جمعیت در شهر تهران به شکل چشم گیری کاهش یابد . پس از آن فضاهای همزمان توانست ضمن حفظ کارکرد فضای واقعی با فضای مجازی نوعی مدیریت کنترل حرکت جمعیت شهری بوجود آید .
با این شرایط جمعیت از حرکت بی دلیل و غیرضرور به یک عقلانیت رسیده است ، این عقلانیت موجب گردیده است تا شهروندان باحوصله تر ، کم هزینه تر و با آرامش بیشتر به زندگی خود برسند . زندگی روزمره نیز برای شهروندان به امنیت روانی و "فضای مکانی ها" به تعبیر کستلز تبدیل شده به "فضای جریان ها"(Space of Flows ) گردید . این تعبیر زمینه ساز یکپارچگی در دو مفهوم فضای مجازی با فضای واقعی می باشد .
با شکلگیری چنین نظریاتی و تلاش جهت انطباق واقعیت با مجاز محصولات کامپیوتری اعم از سخت افزاری و نرم افزاری تا واقعیتی متولد شود که به آن "واقعیت مجازی" می گویند .
این جهان موجب گردید تا آلودگی ها بشدت کاهش یابد و انرژی های فرسایش شونده (انرژی های فسیلی)برای نسل های بعدی حفظ شود . "پرهیز از فرسایش انرژی انسان ، سوخت و فرسایش محیط زیست و دسترسی های آسانتر و فشرده تر به امکانات اداری و شهری ، شرایط ظهور«شهر مجازی» را فراهم ساخت و نظام جدید «شهرسازی واقعی- مجازی» (عاملی، 2004)" را محقق نمود .
دکترعاملی پا را از این فراتر می گذارد و معتقد است که ، شهرهای آینده هیچ راهی به جزء این ندارند که در کنار ساخت شهر واقعی ، فضای شهر مجازی را نیز طراحی و همانند و همپا با شهر واقعی ، شهر مجازی را بنیان نهند .
در نتیجه و با توسعه ، گسترش و تولید نرم افزارها یک مفهوم تازه تری بوجود آمده است به نام "رئالیسم شهری" که دو فضای شهری را در کمترین فاصله مفهومی و شناختی منجر می گردد . با این تفاصیل درک شهودی (Intuitive Perception) از واقعیت های مجازی حاصل می شود و بر مبنای آن کلیه فعالیت های واقعی در فضای مجازی به انجام می رسد .
ارتباطات گسترده تحت پوشش شبکه ای در شهر مجازی تهران شکل گرفته است که به وسیله آن می توان کلیه مایحتاج و نیازهای زندگی روزمره را در دو سطح سازمان یافته و غیرسازمان یافته تامین نمود .
از منظر منطقی بهترین و مربوط ترین نهاد اجتماعی برای تاسیس شهرهای مجازی شهرداری ها می باشند . این نهادها می توانند بجای سرمایه گذاری کلان و غیر قابل تصور از حیث حجم و مقدار در بخش حمل ونقل ، سرمایه گذاری در این بخش را جامه عمل بپوشاند .
در این خصوص شهرداری تهران اراده کرده است که این مهم را عملی سازد . این نهاد در حال حاضر در بخش های مهمی و به منظور کاهش مراجعات بیهوده و کنترل تردد و رفت و آمد شهروندان که بالغ بر 80 در صد از ارتباطات و مراجعات مردم و شهروندان با دستگاه ها و نهادها را شامل می شود (مدیر عامل سازمان فنآوری اطلاعات شهرداری تهران ، همشهری آنلان ) را در هفت زمینه به مرحله اجراء گذارد :
شبکه های اجتماعی پایتخت شامل : نیم رخ محله (محل گردآوری اطلاعات پایه ای محلات شهری مثل جمعیت و کلیه خدمات اجتماعی و فرهنگی ) ؛ پژوهشگران محله () ؛ هم اندیشی محله(استفاده از نظریات نخبگان به منظور شناخت و آسیب شناسی محله ها ) ؛ خبر – مکانی محور (مبتنی بر جی ای اس که کلیه خبرها و رخدادهای هر محله بر اساس وقوع روی نقشه تهران ثبت می شود ) ؛ گردشگری مجازی (سامانه آنلاین می باشد که هر کاربر می تواند از کلیه امکان موجود در تهران را بصورت گیگاپییکسلی و به صورت پانورامای 360درجه ای ،سه بعدی و با وضوح بالا) ؛ تهران تیوب (یک شبکه اجتماعی است که قابلیت بارگذاری و مشاهده فیلم های مرتبط با تهران و مستندات مذهبی و ... ) و دانشنامه محله (ویکی پدیاست که امکان بارگذاری مقالات و مستندات در حوزه اجتماعی و فرهنگی با دسترسی کاربران) .
همچنین راه اندازی مدرسه همشهری(هدف ارائه دانش کاربردی در تمامی عرصه‌های فعالیت رسانه‌ای است . تا امروز «دانش ارتباطات»، «روزنامه‌نگاری»، «روابط‌عمومی» و «درسنامه» سرفصل‌های آموزشی این پایگاه هستند) ، بیمارستان های مجازی (در حوزه پزشکی ، دیجیتال کردن محتوای پرونده پزشکی بیماران و ثبت آن در سیستم جامع مدیریت پزشکی است که کنترل وضعیت بیماران در همه مراکز درمانی را به شیوه‌ای کارآمد امکان‌پذیر ساخته است) ، خانه های آی تی (هدف ایجاد شبکه الکترونیک اجتماعی و فرهنگی محله‌ها بین خانه‌های آی‌تی و تمامی مراکز اجتماعی و فرهنگی شهر تهران است . شبکه جامع خدمات الکترونیک خانه‌های آی‌تی شامل امکانات و قابلیت‌هایی است که یک شهروند از طریق سامانه‌های مستقر در یک خانه آی‌تی بتواند تمامی خدمات مورد نیاز خود را به‌صورت الکترونیک و غیرحضوری (مجازی) انجام دهد . در این مراکز همه محتویات و سرویس‌های بین محله‌ها و مراکز اجتماعی و فرهنگی به اشتراک گذاشته و ارائه میشود و شهروندان هر محله در تولید محتوا و ارائه سرویس سهیم هستند ) ،
" شرایط نهادها با یکدیگر متفاوت است اما ما تلاش می‌کنیم این فضای تعاملی را به‌وجود بیاوریم. ما با سازمان‌هایی مانند آب، برق، تلفن، ثبت اسناد، پلیس و نهادهای مشابه تعامل خوبی داریم و موضوع ملک نیز به‌عنوان اساسی‌ترین مسئله کاری ما مطرح است که نیاز به استفاده از فناوری اطلاعات دارد. نقش شهرداری هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف است. رویکرد دیگری که دلیل ورود شهرداری تهران به حوزه فناوری اطلاعات است این است که شهرداری مکلف است به‌عنوان نهاد حاکمیت محلی نسبت به توسعه زیر‌ساخت‌ها اقدام کنند تا شهر توسعه پیدا کند ."( مدیر عامل سازمان فنآوری اطلاعات شهرداری تهران ، همشهری آنلان )
درحال حاضر شهرداری تهران ارائه کننده 50 سرویس الکترونیک می باشد که قرار است در یک برنامه 5 ساله به 100 سرویس افزایش یابد .
یکی از مهمترین مشخصه ها و ضرورتهایی که منجر به شکل گیری شهر شد ، ایجاد "یکپارچگی اجتماعی" بود .
پس شهر مجازی با تکیهبر ارتباطات شبکه ای گسترده شکل می گیرد . فضاهای شهر مجازی با رویکرد چندمرکزی و معطوف به نیازهای روزمره مردم و پاسخگوئی فراگیر به نیازهای روزمره مردم ساخته میشود .
آیا با این مواردی که عنوان شد یک شهر مجازی 24 ساعته شکل خواهد گرفت و می توانیم مدعی شویم که ما در شهر مجازی زندگی می کنیم ؟ بنظر راقم پاسخ قطعی نمی توان داد ولی این حل یک طرف معادله است و نیاز می باشد تا ما همزمان شهروند الکترونیک نیز تربیت کنیم ( توانمند سازی ) .
نکته : برای مطالعه بیشتر مراجعه کنید به مطالعات فضای مجازی شهر تهران که توسط دکترعاملی صورت گرفته است .